به نقل از «ایران اکونومیست»

سیر تحول بازار ارز؛ از التهاب تا آرامش

تاریخ انتشار: ۲ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۲۹۸۶۲۰

بانک مرکزی با اجرای سیاست تثبیت هم ثبات نسبی را در بازار ارز حاکم کرد و هم نرخ رشد نقدینگی وارد کانال ۲۰ درصد شد.

به گزارش ایران اکونومیست و به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، سال گذشته در مقطعی بازار ارز آزاد بسیار داغ شد؛ با فضاسازی دلال‌ها و برخی رسانه‌ها، هیجان خرید به جان مردم افتاد و تقاضا به حدی افزایش یافت که برخی صرافی‌ها اعلام می‌کردند که دیگر ارزی برای عرضه در آن روز ندارند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اواخر بهمن ماه هیجانات ارزی شدت گرفت و قیمت دلار فردایی در کانال‌های تلگرامی به ۶۰ هزار تومان هم رسید. با هجمه رسانه‌ای انتظارات تورمی به اوج خود رسیده بود و صاحبان سرمایه‌های خرد نیز وارد بازار ارز شده بودند.

بانک مرکزی در این شرایط دو راه پیش رو داشت؛ یکی عرضه ارز بیشتر در بازار که تجربه‌های قبلی نشان داده باعث هدررفت منابع می‌شود و دیگری کنترل تقاضا. در نهایت بانک مرکزی راه دوم را اننتخاب کرد که نتیجه آن وضعیت ثبات فعلی در بازار ارز شده است.

اقدام بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز چه بود؟

محمد رضا فرزین در حالی رئیس کل بانک مرکزی شد که بازار ارز ملتهب بود. اولین اقدام او پس از وارد شدن به ساختمان شیشه‌ای میرداماد اعلام نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان برای واردات کالاهای اساسی، مواد اولیه و تجهیزات تولید بود. او همچنین اعلام کرد که سیاست تثبیت اقتصادی به اجرا در می‌آید که نتیجه این سیاست کاهش حدود ۲۰ درصدی نرخ ارز در پنج ماه گذشته و همچنین ثبات بازار بوده است به نحوی که قیمت دلار در حال حاضر وارد کانال ۴۸ هزار تومان شده است. 

 

یکی از اقداماتی که بانک مرکزی برای مدیریت تقاضای ارز انجام داد راه اندازی مرکز مبادله ارز و طلای ایران بود. از دوم اسفند که این مرکز راه‌اندازی شده تاکنون وضعیت بازار ارز به ثبات نسبی رسیده و از هیجانات گذشته خبری نیست.

 

همچنین صادرکنندگانی که قبلا در سامانه نیما باید ارز حاصل از صادرات را با نرخ مشخصی عرضه می‌کردند اکنون با رغبت بیشتری ارز خود را وارد سامانه نیما می‌کنند که دلیل آن هم تعیین نرخ بر اساس عرضه و تقاضاست. لازم به ذکر است که ارز حاصل از صادرات پتروشیمی‌ها و فولادی‌ها بین ۳۶ هزار تومان تا ۴۲ هزار تومان براساس عرضه و تقاضا در مرکز مبادله طلا و ارز کشف قیمت می‌شود.

 

تفاوت مرکز مبادله با سامانه‌های قبلی

 

تقریبا همه دولت‌ها در بحران‌های ارزی از سامانه‌ها و مراکزی برای عرضه ارز بهره بردند، اما مرکز مبادله ایران با سامانه‌ها و مراکز قبلی تفاوت زیادی دارد؛ مهمترین نکته آنجاست که نرخی که قرار است در این مرکز مبادله شود دستوری نیست.

 

همچنین مرکز مبادله ارز و طلای ایران از بازار متشکل ارزی و همچنین مرکزی که در دولت دهم راه‌اندازی شد گسترده‌تر است و بخش حواله و اسکناس را هم پوشش خواهد داد.

 

عملکرد مناسب مرکز مبادله بسیاری از تقاضاها را به سمت این بازار هدایت کرده و باعث کوچکتر شدن تقاضا در بازار ارز غیررسمی شده است و این دستاورد در حالی است که هنوز بسیاری از ظرفیت‌های این مرکز به فعلیت نرسیده است.

 

به گفته مسئولان بانک مرکزی قرار است ابزارهای فیوچر (آتی)، فوروارد (سلف ارز) و ابزار فردایی هم در چارچوب قانون به این بازار افزوده شود. این اقدامات در کنار راه‌اندازی صندوق تثبیت ارزی، می‌تواند بازار ارز رسمی را بسیار عمیق‌تر از گذشته و به عنوان مرجع اصلی کشف نرخ مطرح کند.

تعطیلی صفوف دلالی

تا همین چند ماه پیش تشکیل صف مقابل صرافی‌ها عجیب نبود. حتی برخی افراد پشت چراغ قرمز چهارراه‌ها به افراد مختلف پیشنهاد می‌دادند که سهمیه ارزی که با کارت ملی عرضه می‌کنند را بفروشند. در آن زمان افراد دو هزار دلار دریافت می‌کردند که اختلاف قیمت ارز با ارائه کارت ملی با بازار آزاد بین ۵ تا ۸ میلیون تومان بود که بخشی از آن به فرد دلال داده می‌شد و بخش اندکی به دارنده کارت ملی می‌رسید.

اما با راه اندازی مرکز مبادله ارز و طلای ایران و همچنین مدیریت تقاضایی که بانک مرکزی به اجرا درآورد، اکنون شاهد هستیم که صف‌های مقابل صرافی‌ها برچیده شده‌اند. روال هم به این صورت شده که افرادی که قصد دارند ارز با کارت ملی دریافت کنند باید حساب ارزی افتتاح کنند و اگر قصد برداشت اسکناس دارند باید کارمزد آن را بپردازند. این موضوع باعث شد تقاضای کاذب و دلالی در بازار غیر رسمی حذف شده و تقاضای واقعی وارد بازار شود.

تفاوت ارز ۲۸۵۰۰ تومان با دلار ۴۲۰۰ تومانی 

همانطور که پیشتر اشاره کردیم تعیین نرخ میانگین ۲۸۵۰۰ برای هر دلار جهت تأمین ارز واردات کالاهای اساسی و تجهیزان تولید، اولین اقدام فرزین در زمان ریاست بانک مرکزی بود. برخی کارشناسان عنوان می‌کردند که تعیین این نرخ در زمانی که بازار غیر رسمی قیمت‌های بالاتری را مخابره می‌کند، نتیجه‌ای مانند دلار ۴۲۰۰ تومانی خواهد داشت، اما چند تفاوت اساسی میان نرخ ۲۸۵۰۰ و ۴۲۰۰ وجود دارد.

اولین تفاوت این است که دلار ۴۲۰۰ تومانی که در فروردین ۹۷ متولد شد به گفته معاون اول رییس جمهور دولت دوازدهم، به هر تقاضایی با هر میزانی پرداخت می‌شد، اما نرخ ۲۸۵۰۰ تنها برای چند قلم کالای اساسی که مستقیما با معیشت مردم و سفره خانوار در ارتباط است و ملزومات تولید پرداخت می‌شود.

از طرفی در شیه سیاست ۴۲۰۰، بانک مرکزی به دلیل کمبود ذخایر ارزی، دلار را از بازار آزاد خریداری میکرد و با نرخ ۴۲۰۰ به وارد کننده می‌داد و مابهالتفاوت نرخ آزاد و ۴۲۰۰ به پایه پولی افزوده می‌شد. به عبارت دیگر، بانک مرکزی به منظور تامین ارز مورد نیاز با نرخ ترجیحی برای واردات کالاهای اساسی، به میزان مابه التفاوت ریالی عملیات خرید و فروش ارز به خالص دارایی­های خارجی بانک مرکزی اضافه می‌نمود و در نتیجه این اقدام به میزان قابل توجهی پول پر قدرت به شبکه بانکی وارد می‌شد و بدین وسیله میزان ناترازی نقدینگی ساختاری موجود شبکه بانکی تا حد زیادی از این طریق تعدیل می‌شد.

مدیریت تقاضا

از دیگر اقدامات مهم بانک مرکزی برای تعدیل انتظارات منفی در بازار ارز و غلبه بر ترس و نگرانی‌های به وجود آمده در جامعه، می‌توان به اقداماتی نظیر تأمین ارز مورد نیاز جهت واردات کالای اساسی در بستر سامانه نیما با نرخ ۲۸۵۰۰ تومان به ازای هر دلار آمریکا، کاهش تعدد نرخ ارز به سه نرخ در نظام ارزی کشور (نرخ حواله کالاهای اساسی، اسکناس ETS و حواله ETS)، راه اندازی مرکز مبادله ارز و طلای ایران، اصلاح دستورالعمل اجرایی فروش اسکناس ارز از طریق واریز به حساب ارزی بانکی، تخصیص ارز مسافرتی به مسافران بعد از گیت فرودگاه، کاهش مدت زمان بازگشت ارز صادراتی، همکاری و هماهنگی با وزارتخانه‌ها و سایر نهادها، مداخله حاشیه‌ای در بازار غیر رسمی ارز و طلا از طریق فروش ارز به اشخاص و عرضه سکه در بورس کالا و … اشاره کرد. از دیگر اقدامات بانک مرکزی در شش ماه گذشته گسترش دیپلماسی ارزی بود؛ از سفر رییس کل بانک مرکزی به قطر گرفته تا عراق و کشورهای دیگر.

بر این اساس از آنجایی که تورم از دو عامل نقدینگی و نرخ ارز نشات می‌گیرد، با سیاست‌های بانک مرکزی، از یک سو نرخ ارز کنترل شده و بازار به ثبات نسبی رسیده و از سوی دیگر نرخ رشد نقدینگی نیز از ۴۲.۸ درصد در مهرماه ۱۴۰۰ به ۲۹ درصد در خرداد ۱۴۰۲ رسیده است که نوید بخش مهار تورم در سال جاری خواهد بود.

 

منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: بازار ارز ، بانک مرکزی

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: بازار ارز بانک مرکزی مرکز مبادله ارز و طلای ایران کالاهای اساسی بانک مرکزی بازار ارز هزار تومان راه اندازی کارت ملی نرخ ارز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۲۹۸۶۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

زراندوزی بانک مرکزی چین ادامه دارد!

به گزارش همشهری آنلاین، بانک مرکزی چین همچنان در حال زراندوزی است و طبق گزارش شورای جهانی طلا، این بانک با خرید خالص ۷.۲ میلیون اونس معادل ۲۲۴.۹ تن، بزرگ‌ترین خریدار بخش رسمی طلا در سال ۲۰۲۳ بوده که بیشترین خرید از حداقل سال ۱۹۷۷ در یک سال گذشته است.

طبق آمار، چین در پایان آوریل امسال ۷۲.۸ میلیون اونس طلا معادل ۲۲۷۴ تن طلا در اختیار داشته و ارزش ذخایر طلای این کشور به ۱۶۸ میلیارد دلار افزایش یافته است.

خرید مداوم طلا از سوی بانک مرکزی چین و کوچ تقاضای سرمایه‌گذاری ریسک گریز به پناهگاه امن طلا در سایه عدم اطمینان ژئوپلیتیکی و اقتصادی، به افزایش قیمت طلا در دوره مارس تا آوریل کمک کرد و قیمت طلا در ۱۲ آوریل ۲۰۲۴ به رکورد تاریخی ۲۴۳۱ دلار و ۲۹ سنت در هر اونس رسید.

بررسی‌ها نشان می‌دهد تقاضا از سوی بانک‌های مرکزی جهانی برای انباشت طلا از دو سال پیش افزایش یافته و این اتفاق از قیمت‌ها حمایت می‌کند. شورای جهانی طلا انتظار دارد بانک‌های مرکزی جهانی در سال ۲۰۲۴ خرید خود را در مقایسه با ۱۰۳۷.۴ تن سال گذشته کاهش دهند اما همچنان ذخایر طلای آنها نسبت به قبل از سال ۲۰۲۲ بالاتر خواهد ماند.

آلمان از همتایان عقب ماند

بر اساس داده‌های موسسه اقتصادی آلمان (IW)، اقتصاد این کشور در سال ۲۰۲۴ علیرغم شروع قوی‌تر از انتظار، دچار رکود خواهد شد و همچنان از همتایان اروپایی خود عقب خواهد ماند.

بر اساس آخرین پیش‌بینی‌های این موسسه، بخش تولید و به‌ویژه بخش ساخت‌وساز اقتصاد المان همچنان در رکود باقی ماندند و مصرف، تنها نقطه روشن خواهد بود زیرا با کاهش تورم افزایش می‌یابد.

اقتصاد آلمان در سال گذشته ۰.۲ درصد کوچک شد که ضعیف‌ترین عملکرد در میان اقتصادهای بزرگ منطقه یورو بود، زیرا هزینه‌های بالای انرژی، سفارش‌های جهانی ضعیف و نرخ‌های بهره بالا بی‌سابقه بود.

تجارت غیرنفتی مصر در سراشیبی

شاخص مدیران خرید جهانی اس‌اندپی‌گلوبال برای مصر از ۴۷.۶ در ماه مارس به ۴۷.۴ در آوریل کاهش یافت و زیر آستانه ۵۰ باقی ماند که رشد را از انقباض برای چهل‌ویکمین ماه متوالی جدا می‌کند.

اس‌اندپی‌گلوبال اعلام کرد که فعالیت تجاری بار دیگر به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافت زیرا شرکت‌ها در مورد شرایط دشوار بازار اظهارنظر کردند و این کاهش منجر به کاهش مجدد اشتغال شد. زیرشاخص اشتغال از ۵۰.۸ در ماه مارس به ۴۹.۷ در آوریل کاهش یافت.

مصر در ششم مارس قراردادی را با صندوق بین‌المللی پول امضا کرد که پرداخت اولیه آن ۸۲۰ میلیون دلار در آوریل و پرداخت دوم ۸۲۰ میلیون دلار پس از بررسی صندوق بین‌المللی پول در ماه ژوئن بود. مصر در ۶ مارس ارزش پول خود را کاهش داد و به‌عنوان بخشی از این معامله، نرخ بهره را ۶۰۰ واحد افزایش داد.

طلای جهانی آرام ماند

نرخ بهره پایین‌تر در آمریکا، جذابیت نگهداری طلای بدون بازده را افزایش می‌دهد و بر اساس گزارش FedWatch Tool، بازارها در حال حاضر شاهد ۶۵ درصد احتمال کاهش نرخ بهره در ایالات‌متحده در ماه سپتامبر هستند که می‌تواند با جذاب‌تر کردن بازار طلا، به رشد قیمت طلا دامن بزند.

باوجود انتظار بازارها برای کاهش نرخ بهره، بازار طلا در معاملات امروز با ثبات بود و بهای هر اونس طلا روی ۲۳۱۴ دلار و ۲۹ سنت باقی ماند. قیمت طلای آمریکا نیز با ۰.۱ درصد کاهش به ۲۳۲۲ دلار و ۹۰ سنت رسید.

نیل کشکاری، رئیس فدرال رزرو مینیاپولیس، روز سه‌شنبه گفت که تورم متوقف شده که تا حدی به دلیل قدرت بازار مسکن تقویت شده است به این معنی است که بانک مرکزی ایالات‌متحده باید هزینه‌های استقراض را برای یک دوره طولانی و احتمالاً در تمام سال ثابت نگه دارد.

توقف نفت با رشد ذخایر آمریکا

بهای معاملات نفت برنت با ۳۰ سنت معادل ۰.۳۶ درصد کاهش، به ۸۲ دلار و ۸۶ سنت در هر بشکه رسید. بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت آمریکا با ۲۵ سنت معادل ۰.۳۲ درصد کاهش، به ۷۸ دلار و ۱۳ سنت در هر بشکه رسید.

هر دو شاخص روز گذشته که گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا، تسهیل محدودیت عرضه و تقاضای جهانی ضعیف‌تر برای نفت را پیش‌بینی کرد، اندکی کاهش داشتند.

منابع آگاه با اشاره به آمار موسسه امریکن پترولیوم، اعلام کردند ذخایر نفت آمریکا در هفته منتهی به سوم مه، به میزان ۵۰۹ هزار بشکه رشد کرده است. ذخایر بنزین و سوخت‌های تقطیری هم افزایش یافته است.

چراغ سبز به بیت کوین

چین قبل از ممنوعیت سال ۲۰۲۱، یکی از بازیگران اصلی صنعت استخراج بیت کوین بود و سهم قابل‌توجهی در هش ریت بیت کوین جهانی داشت. از آن زمان به بعد بازار تغییر یافته است و ایالات‌متحده و سایر کشورها برای پر کردن این خلأ گام برمی‌دارند. بااین‌حال، لغو احتمالی ممنوعیت بیت کوین در چین می‌تواند چشم‌انداز رشد بیت کوین را بیشتر تقویت کند.

راه‌اندازی صندوق قابل معامله در بورس بیت کوین در هنگ‌کنگ می‌تواند به‌عنوان کانال سرمایه‌گذاری مستقیم برای سرمایه‌گذاران چینی باشد. درحالی‌که وضعیت هنوز حساس است، اظهارات اخیر کارشناسان چینی می‌تواند سابقه‌ای برای موج جدیدی از پذیرش بیت کوین در این کشور ایجاد کند.

ورود آمازون به بازار جهانی مخابرات

شرکت تلفونیکای آلمان، یک‌میلیون مشترک شبکه نسل پنجم خود را در اواخر ماه میلادی جاری به فضای ابری شرکت خدمات وب آمازون (AWS) منتقل خواهد کرد. این یک اقدام متهورانه از سوی فروشگاه اینترنتی آمازون برای ورود به بازار مخابرات جهانی است.

هرچند بعضی از شبکه‌های مخابراتی، فناوری اطلاعات (آی تی) و سایر فعالیت‌های غیر اصلی خود را به فضای ابری عمومی منتقل کرده‌اند، زیرمجموعه گروه اسپانیایی تلفونیکا در آلمان، نخستین اپراتوری در جهان است که شبکه اصلی خود را به یک فضای ابری عمومی منتقل می‌کند.

شرکت‌های خدمات رایانش ابری مانند آمازون و مایکروسافت، در تلاش برای ورود بیشتر به بخش مخابرات و کسب میلیاردها دلار درآمد بیشتر هستند اما اپراتورها به دلیل نگرانی نسبت به قابلیت فضاهای ابری عمومی در اداره یک شبکه موبایل، تاکنون احتیاط به خرج داده‌اند.

کد خبر 850506 منبع: روزنامه همشهری برچسب‌ها قیمت طلا و فلزات گرانبها - جهان اقتصاد بیت‌کوین